Το αίνιγμα του κακού - Χρήστος Γιανναράς - Point of view

Εν τάχει

Το αίνιγμα του κακού - Χρήστος Γιανναράς





ΠΡΟΛΟΓΟΣ



Ἡ λογικη τῆς φύσης δεν ξεχωρίζει ποιότητες: 

Ὁ σεισμός, ἡ ἀρρώστια, ἡ φωτιά, ἡ πλημμύρα ἀφανίζουν τους ἀνθρώπους το ἴδιο ὅπως ἀφανίζουν και τα ἄλογα ζῶα — χωρίς διάκριση. 

Ἡ φθορά, ὁ πόνος, ὁ πανικός, ὁ θάνατος εἶναι συνθῆκες τῆς ὕπαρξης ἴδιες για τον Ἀριστοτέλη και για τον σκύλο του, ἀδιαφοροποίητες για τον Γκάντι και για τον Χίτλερ, για τον Μότσαρτ και για τον Ἡρόστρατο. Γιατί; 

Πῶς συμβιβάζεται (και συνυπάρχει) αὐτή ἡ ἀλογία με τη θαυμαστή λογικότητα (σοφία και κάλλος) τῆς φύσης; 

Γιατί ἡ μόνη συνείδηση τοῦ σύμπαντος, ἡ δημιουργική μοναδικότητα κάθε ἀνθρώπου, να εἶναι δεδομένο προκλητικά ἀμελητέο στη μηχανιστική λειτουργικότητα τῆς φύσης; 

Και γιατί το μίσος, ἡ τυφλή πλεονοξία, ὁ σαδισμός, το ἔγκλημα να πηγάζουν ἀπό τη φύση, να ἔχουν ρίζες στη βιοδομή τοῦ ἀνθρώπου; 

Γιατί να μην ὑπάρχει πρόνοια τῆς φύσης, σέβας ἐμπράγματο, για την ἰδιοφυΐα, την ἁγιότητα, το δημιουργικὸ τάλαντο;

Το αἴνιγμα τοῦ κακοῦ διατρέχει τους αἰῶνες ἀναπάντητο. Ἡ φιλοσοφική ἀναζήτηση και ἡ μεταφυσική ἐλπίδα φτάνουν σε μᾶς παγιδευμένες σε λογικά κενά και ἀδιέξοδες ἀντιφάσεις, σε ἀφελή ἑρμηνευτικά στερεότυπα, a priori παραδοχές, ψυχολογικές προβολές. 

Ἔχουμε ὁδηγηθεῖ οἱ ἄνθρωποι σε σκανδαλώδη (για τη λογική μας) ἀνακολουθία: 

Να καλλιεργοῦμε με πάθος την ἐπιστημονική ἔρευνα για ὁλοένα και πληρέστερη γνώση τῆς φυσικῆς πραγματικότητας. 

Με χρήση συνεχῶς καινούργιων γλωσσῶν (μαθηματικῶν ἢ μεθόδου) ἀνοιγόμαστε ἀδιάκοπα σε καινούργιους προβληματισμούς, σε ὁλοένα και πιο καθολικές, ἑνοποιημένες ἑρμηνευτικές θεωρήσεις τοῦ κοσμικοῦ γίγνεσθαι. Και την ἀναζήτηση νοήματος (αἰτίας και σκοποῦ) αὐτοῦ τοῦ γίγνεσθαι να την ἔχουμε καθηλώσει σε διατυπώσεις και προβληματισμούς παρωχημένων ἐποχῶν, στην ἐκφραστική αἰώνων μακρινοῦ παρελθόντος.

Μποροῦμε, ἄραγε, να βάλουμε μια λογική τάξη (ἀρχές συν-εννόησης) στὰ ἐρωτήματα για το κακό; 

Ὑπάρχει ἑρμηνευτικός μίτος στοιχειωδῶς ἐπαρκής για την ἀνθρώπινη ἀπορία;

Το βιβλίο ἐπιχειρεῖ να ἀναμετρηθεῖ με αὐτή την πρόκληση. Χ.Γ.



Pages